Aptomat rất quen thuộc với rất nhiều người, là thiết bị rất phổ biến hiện nay. Nhưng thực sự mọi người đã hiểu Aptomat là gì?. Hay cấu tạo như thế nào?. Cũng như nguyên lý hoạt động ra sao?. Tất cả những vấn đề trên đều được công ty Hòa An Phát chúng tôi giải đáp qua bài viết đưới đây.
Aptomat là gì ?
Aptomat là thiết bị có chức năng bảo vệ tình trạng quá tải hoặc ngắn mạch trong phụ tải. Aptomat có tên gọi khác là cầu dao tự động, có tên tiếng anh là Circuit Breaker, viết tắt là CB.
Hiện nay, một số dòng Aptomat còn có chức bảo vệ chống rò rỉ điện nên ngoài chức năng bảo vệ qua tải còn có chức năng chống giật.
Kí hiệu Aptomat:
Cấu tạo Aptomat như thế nào?
Aptomat có cấu tạo gồm các bộ phận chính như sau:
- Tiếp điểm cố định, tiếp điểm di động.
- Lẫy cài.
- Lỗ dây điện đầu vào, lỗ dây điện đầu ra;
- Chỉ báo bật tắt, chỉ báo sự cố;
- Bộ điều chỉnh dải nhiệt cho rơ le nhiệt, Rơ le nhiệt, cuộn cảm.
- Nút gạt tắt aptomat;
- Buồng hồ quang.
Chi tiết cấu tạo các bộ phận chính như sau:
Tiếp điểm
Được chia làm hai bộ phận đó là: tiếp điểm chính và hồ quang. Hoặc trong trường hợp có ba cấp tiếp điểm như sau: tiếp điểm chính, tiếp điểm phụ, tiếp điểm hồ quang.
Khi đóng mạch thì quá trình đóng các tiếp điểm được thực hiện như sau: Tiếp điểm hồ quang à Tiếp điểm phụ à Tiếp điểm chính. Còn khi ngắt điện thì quá trình mở được thực hiện ngược lại: tiếp điểm chính à Tiếp điểm phụ à Tiếp điểm hồ quang.
Trong quá trình hoạt động thì quá trình cháy xảy ra trên tiếp điểm hồ quang. Vì vậy có thể bảo vệ được tiếp điểm chính để dẫn điện. Thực tế còn có thêm tiếp điểm phụ để tránh hồ quang cháy lan vào trong tiếp điểm chính.
Buồng hồ quang
Buồng hồ quang được áp dụng hai kiểu nửa kín, nửa hở. Nhằm mục đích để aptomatt cố thể dập tắt được hồ quan trong các chế độ làm việc.
Nửa kín: Được đặt trong vỏ kín của aptomat và có lổ thoát khí, kiểu này có dòng điện giới hạn không quá 50KA
Kiểu hở: Được dùng khi giới hạn dòng điện cắt lớn hơn 50KA hoặc điện áp lớn 1000V (cao áp).
Nhằm đảm bảo quá trình dập tắt hồ quang đơn giản, thuận lợi nhất thì trong buồng hồ quang thì người ta dùng các tấm thép xếp lưới ngăn. Nhằm phân chia hồ quang thành nhiều đoạn ngắn.
Bộ phận truyền động cắt
Truyền động cắt thường có hai cách: Bằng tay và bằng cơ. Đối với dòng điện định mức không quá 600A thì thực hiện truyền động cắt bằng tay. Còn đối với CB có dòng điện lớn hơn 1000A thì điều khiển bằng điện từ.
Nhằm mục đích tăng lực truyền đóng cắt thì người ta thêm một tay dài phụ áp dụng theo nguyên lý đòn bẩy. Bên cạnh đó, còn có điều khiển bằng động cơ điện hoặc cơ khí.
Móc bảo vệ
Khi có sự cố ngắn mạch hay chập điện ở phụ tải thì móc bảo vệ truyền tín hiệu để Aptomat có thể tự cắt.
Móc bảo vệ thường sử dụng hệ thống điện tử kết hợp với rơ le nhiệt, đặt phía bên trong CB. Và đặt đưới đường đặt tính của phụ tải cần bảo vệ.
+ Móc điện từ: được cấu tạo đơn giản, là cuộn dây được móc nối tiếp với mạch chính. Tùy theo dòng tải mà cuộn dây nầy được quấn với số vòng khác nhau. Khi cường độ dòng điện vượt quá định mức thì phần cảm ứng bị hút. Khi có tiếp điểm CB mở ra.
+ Móc kiểu rơle nhiệt: Có cấu tạo gồm 2 tấm kim loại. Có khả năng dãn nỡ làm nhả khớp rơi tự do. Khi đó tiếp điểm sẽ mở ra. Với kết cấu như trên nên rơ le không có khả năng đóng ngắt nhanh khi xảy ra sự cố.
Do đó, trong thực tế Aptomat người ta sử dụng kết hợp 2 kiểu bảo vệ bên trong cung một loại CB. Nhằm tăng khả năng bảo vệ phụ tải lên mức cao nhất.
Aptomat có chức năng như thế nào?
CB có vai trò rất quan trọng trong hệ thống điện. Cụ thể như sau:
Khi dòng điện cao đột ngột thì Aptomat sẽ tự động ngắt điện.
Phòng tránh các trường hợp quá tải, sụt áp, ngắn mạch.
Ngăn chặt tình trạng điện giật do rò rỉ điện. Đảm bảo dòng điện hoạt động ổn định trong mạch điện.
Do có vai trò đặc biệt quan trọng trong bảo vệ phụ tải như vậy nên khi sử dụng phải đảm bảo về mặt an toàn. Đồng thời có cách lựa chọn các loại CB phù hợp với nhu cầu sử dụng của phụ tải. Tức là lựa chọn công suất phù hợp, cũng như lượng điện tiêu thụ của thiết bị.
Nguyên lý làm việc của Aptomat như thế nào?
Khi Dòng điện cực đại hoặc dòng điện điện áp thấp thì Aptomat sẽ hoạt động nhằm mục đích bảo vệ phụ tải.
Khi dòng điện cực đại
Khi ở trạng thái hoạt động bình thường thì CB ở trạng thái đóng tiếp điểm nhờ 2 khớp và 3 móc trong cụm tiếp điểm động. Khi CB ở trạng thái ON, với dòng điện định mức nam châm điện 5 và phần ứng 4 không hút.
Trong trường hợp quá tải hoặc ngắn mạch. Thì lực hút điện từ ở nam châm điện lớn hơn lực của lò xo. Làm cho nam châm điện sẽ hút vào phần cảm ứng 4. Làm cho móc bật nhả, làm lò xo bị thả lỏng. Do đó, tiếp điểm của Aptonat mở ra làm cho mạch điện bị ngắt.
Khi Điện áp thấp
Khi xảy ra hiện tượng sụt áp thì nam châm diện sẽ nhả phẩn cảm ứng., lò xo kéo móc bật lên. Đồng thời móc được thả tự do, lò xo được thả lỏng. Do đó nam châm điện nhả phần ứng ra. Khi đó Aptopmat mở ra, mạch điện bị ngắt.
Các thông số kỹ thuật đặc trưng của Aptopmat
- In:Dòng điện định mức
- Ue:Điện áp làm việc định mức.
- cu:Dòng cắt ngắn mạch . Tức là khả năng chịu đựng dòng điện lớn nhất của tiếp điểm trong 1 giây.
- Icw:Khả năng chịu dòng ngắn mạch trong 1 đơn vị thời gian.
- Ics:khả năng cắt thực tế khi xảy ra sự cố của thiết bị. Khả năng này phụ thuộc vào từng nhà sản xuất do công nghệ chế tạo khác nhau. Ví dụ cùng một hãng sản xuất nhưng có 2 loại MCCB là Ics = 50% Icu và Ics = 100% Icu.
- Ir:là dòng hoạt động được chỉnh trong phạm vi cho phép của Aptomat. Ví dụ aptomat chỉnh dòng 250A có thể điều chỉnh từ 125A đến 250A.
- Thông số AT/AF cho biết độ bền của tiếp điểm đóng cắt. Ví dụ Aptomat 250AT/400AF sẽ có độ bền cao hơn Aptomat 250AT/250AF, kích thước aptomat 400AF cũng lớn hơn, giá thành cao hơn.
- AT:Ampe Trip (dòng điện tác động)
- AF:Ampe Frame (dòng điện khung). Ví dụ NF250A 3P 200A và NF250A 3P 250A đều có AF = 250A nhưng một cái sẽ tác động khi dòng vượt quá AT = 200A, một cái sẽ tác động khi dòng vượt quá AT = 250A.
- Characteritic cuver:là đường cong đặc tính bảo vệ của CB (đường cong chọn lọc của CB). Đây là thông số rất quan trọng, quyết định cho việc chọn CB ở vị trí nào trong hệ thống điện.
Aptomat được phân thành bao nhiêu loại
Cụ thể Aptomat được phân theo các chỉ tiêu như sau:
Phân loại theo cấu tạo
- Aptomat dạng tép MCB: có tên tiếng anh là Miniature Circuit Breaker: bảo vệ quá tải và ngắn mạch.
- Aptomat dạng khối MCCB có tên tiếng anh là Moulded Case Circuit Breaker: Chức năng tương tự
Phân loại theo số pha / số cực
- Aptomat 1 pha: 1 cực
- Aptomat 1 pha + trung tính (1P+N): 2 cực
- Aptomat 2 pha: 2 cực
- Aptomat 3 pha: 3 cực
- Aptomat 3 pha + trung tính (3P+N): 4 cực
- Aptomat 4 pha: 4 cực
Phân loại theo chức năng
Aptomat thường (bảo vệ quá tải, ngắn mạch): MCB, MCCB
Aptomat chống dòng rò dạng tép: RCBO (Residual Current Circuit Breaker with Overcurrent Protection)\
Aptomat chống rò: RCCB (Residual Current Circuit Breaker)
Aptomat chống dòng rò và bảo vệ quá tải dạng khối
Phân loại theo dòng cắt ngắn mạch
- Dòng cắt thấp:Thưởng sử dụng trong dân dụng. Ví dụ MCCB NF125-CV 3P 100A của Mitsubishi có dòng cắt 10kA.
- Dòng cắt cao:Thường dùng trong công nghiệp và các ứng dụng đặc biệt. Ví dụ MCCB NF125-HV 3P 100A của Mitsubishi có dòng cắt 50kA.
- Dòng cắt tiêu chuẩn:Thường ứng dụng trong công nghiệp. Ví dụ MCCB NF125-SV 3P 100A của Mitsubishi có dòng cắt 30kA.
Phân loại theo khả năng tùy chỉnh dòng
- Aptomat chỉnh dòng định mức. Ví dụ MCCB NF400-SEW 3P 400A của Mitsubishi có dòng định mức điều chỉnh được từ 200A – 400A
- Aptomat có dòng định mức không đổi. Ví dụ MCCB NF400-SW 3P 400A của Mitsubishi có dòng định mức 400A không thay đổi được.
Phân loại theo thương hiệu
- Aptomat Schneider: Thương hiệu đến từ Pháp
- Aptomat Sino: Thương hiệu tại Việt Nam
- Aptomat Mitsubishi: Thương hiệu Nhật Bản
- Aptomat Panasonic: Đây là thương hiệu đến từ Nhật Bản
- Aptomat LS: Thương hiệu đến từ Hàn Quốc,
Nên chọn Aptomat nào tốt nhất ?
Aptomat MCB Miniature Circuit Bkeaker
- Hay thường gọi là CB tép: bảo vệ quả tải và ngắn mạch
- Dòng định mức từ 6 =>63A
- Số cực 1P, 2P, 3P, 4P
- Dòng cắt thường từ 4.5KA, 6KA, 10KA, 15KA
Aptomat MCCB Moulded Case Circuit Bkeaker
- Hay thường gọi là CB khối: bảo vệ quả tải và ngắn mạch
- Dòng định mức từ 10 =>1600A
- Số cực 1P, 2P, 3P, 4P
- Dòng cắt thường từ 7.5KA, 10KA, 18KA, 25KA, 36KA, 50KA, 70KA
Aptomat Chống giật (Chống rò) RCCB Residual Current Circuit Breaker
- Số cực 2P, 4P
- Dòng định mức 25A, 40A, 63A
- Dòng cắt 4.5KA, 6KA
Aptomat Chống giật (Chống rò) MCB+RCCB=RCBO
- Số cực 2P
- Dòng định mức từ 6 =>63A
- Dòng cắt 4.5KA, 6KA
Bảng báo giá Aptomat 2021
Công ty Hòa An Phát là nhà phân phối các loại CB cung cấp bảng giá Aptomat mới nhất 2021, bạn có thể tham khảo ngay bên dưới.
Công ty Máy phát điện Hòa An Phát chúng tôi chuyên phân phối, bảo trì, sửa chữa, cho thuê máy phát điện công nghiệp trên toàn quốc. Do đó, khi có bất cứ thắc mắc hay nhu cầu hãy liên hệ với chúng tôi để được phục vụ chu đáo nhất.
Nguồn https://maycodien.com/
